Vàng và đá quý: Hai “anh em” cùng ngành nhưng không giống nhau hoàn toàn

Vàng và đá quý thường được xem là hai loại tài sản cùng nằm trong nhóm hàng hóa xa xỉ, có giá trị lưu trữ cao, thường xuất hiện cùng nhau trong các sản phẩm trang sức cao cấp. Tuy nhiên, về bản chất, đây là hai thị trường có sự vận hành độc lập, chịu ảnh hưởng từ các yếu tố kinh tế khác nhau.

Giá vàng biến động chủ yếu theo các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát, tỷ giá USD, chính sách tiền tệ và nhu cầu trú ẩn an toàn của nhà đầu tư. Trong khi đó, giá đá quý (như kim cương, ruby, sapphire, emerald...) lại chịu tác động nhiều hơn từ yếu tố cung – cầu trong ngành công nghiệp trang sức, xu hướng thời trang, thị hiếu người tiêu dùng và độ hiếm của từng loại đá.

Tuy nhiên, trong thực tế, giá vàng tăng vẫn có ảnh hưởng nhất định đến thị trường đá quý, dù không phải theo tỉ lệ thuận hoàn toàn.

Giá vàng tăng: Yếu tố tâm lý và đầu tư tác động đến giá đá quý

Khi giá vàng tăng mạnh, tâm lý thị trường thường có xu hướng chuyển sang tích trữ các tài sản có giá trị lâu dài, không mất giá theo thời gian. Đá quý, nhất là kim cương và ruby chất lượng cao, cũng được xem là kênh đầu tư tiềm năng bên cạnh vàng.

Một số thống kê từ các thị trường như Hồng Kông, Dubai, Thái Lan – những trung tâm đá quý lớn của thế giới – cho thấy, mỗi khi giá vàng tăng trên 10% trong thời gian ngắn, giá một số loại đá quý tự nhiên cao cấp cũng tăng nhẹ, dao động từ 3–7% tùy loại. Điều này chủ yếu đến từ:

Tâm lý "mua vào" tài sản an toàn: Người tiêu dùng chuyển hướng sang các sản phẩm trang sức gắn đá quý như một hình thức tích trữ tài sản tương tự như vàng.

Chi phí chế tác và nguyên liệu đầu vào tăng: Khi vàng – nguyên liệu chính trong chế tác trang sức – tăng giá, chi phí sản xuất cũng tăng theo. Điều này khiến giá thành sản phẩm đá quý tăng dù bản thân đá quý không tăng giá nhiều.

Sức hút đầu tư từ các loại tài sản hữu hình: Trong bối cảnh bất ổn kinh tế, các nhà đầu tư có xu hướng phân tán rủi ro bằng cách nắm giữ nhiều loại tài sản giá trị, trong đó có đá quý.

Không phải loại đá quý nào cũng "ăn theo" giá vàng

Dù có mối liên hệ nhất định, nhưng không phải tất cả các loại đá quý đều biến động giá theo vàng. Các chuyên gia trong ngành nhận định, chỉ một số loại đá quý tự nhiên, chất lượng cao và có tính hiếm như ruby Miến Điện, sapphire Kashmir, kim cương màu tự nhiên (fancy color diamond)... mới thực sự ghi nhận mức tăng giá rõ rệt khi vàng tăng giá mạnh.

Ngược lại, các loại đá quý phổ biến hơn như thạch anh, topaz, garnet, hoặc đá nhân tạo (zirconia, moissanite) thường ít bị ảnh hưởng. Nguyên nhân là do nguồn cung của chúng tương đối ổn định, giá trị đầu tư không cao, chủ yếu phục vụ mục đích trang sức thời trang hơn là tích trữ tài sản.

Ngoài ra, thị trường đá quý còn phụ thuộc nhiều vào yếu tố địa phương. Tại Việt Nam, giá đá quý còn chịu tác động lớn từ nguồn hàng nhập khẩu, tỷ giá, thuế nhập khẩu và thị hiếu tiêu dùng nội địa. Do đó, biến động giá vàng chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh tổng thể.

Doanh nghiệp trang sức ứng biến ra sao khi giá vàng tăng?

Với giá vàng liên tục tăng cao, các doanh nghiệp trong ngành trang sức buộc phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Một số xu hướng dễ thấy:

Tăng tỷ lệ đá quý trong sản phẩm: Thay vì tập trung vào trang sức vàng 24K truyền thống, nhiều thương hiệu đẩy mạnh dòng sản phẩm gắn đá quý để gia tăng giá trị và hấp dẫn khách hàng có nhu cầu tích sản lâu dài.

Tập trung vào sản phẩm cao cấp, độc bản: Khi chi phí nguyên liệu tăng, các đơn vị sản xuất hướng đến các sản phẩm độc quyền, giá trị cao nhằm tối ưu lợi nhuận thay vì sản xuất đại trà.

Khuyến mãi, chiết khấu mạnh mẽ: Một số thương hiệu lựa chọn khuyến mãi mạnh để kích cầu tiêu dùng trong bối cảnh giá vàng cao khiến người mua đắn đo hơn khi chi tiêu cho các sản phẩm xa xỉ.

Kết luận: Giá vàng tăng – đá quý hưởng lợi gián tiếp

Tóm lại, giá đá quý không biến động theo giá vàng một cách trực tiếp và nhất quán, nhưng vẫn chịu ảnh hưởng nhất định từ các yếu tố tâm lý thị trường, chi phí sản xuất và xu hướng đầu tư. Người tiêu dùng và nhà đầu tư cần phân biệt rõ mục đích sử dụng – đầu tư hay thẩm mỹ – để lựa chọn loại đá quý phù hợp, tránh mua theo phong trào hoặc kỳ vọng sai lệch về khả năng sinh lời từ đá quý trong ngắn hạn.

Phú Tài biên soạn tổng hợp